Τι ακριβώς είναι το Σπινθηρογράφημα μυοκαρδίου
Η Ραδιοϊσοτοπική απεικόνιση αιμάτωσης του μυοκαρδίου είναι μια ομάδα απεικονιστικών τεχνικών εκτίμησης της αιμάτωσης και της λειτουργίας του μυοκαρδίου, τόσο σε ηρεμία, όσο και κατά τη διάρκεια σωματικής ή φαρμακολογικής άσκησης, με σκοπό τη διάγνωση και διαχείριση των ασθενών με γνωστή ή πιθανή στεφανιαία νόσο. Επιτυγχάνεται με τη χορήγηση ενός ραδιενεργού δείκτη (ραδιοϊσότοπο), συνήθως ενδοφλεβίως, και τη χρήση ειδικού συστήματος κάμερας (γ-κάμερα), συνήθως ως SPECT (single-photon emission computed tomography), ή PET (positron emission tomography), που ανιχνεύουν την εκπομπή φωτονίων. Εικόνες μυοκαρδιακής αιμάτωσης λαμβάνονται σε ηρεμία και κατόπιν της κοπώσεως/φορτίσεως, οι οποίες με τη χρήση συγκεκριμένου λογισμικού ανασυντίθενται σε δεδομένες απεικονίσεις.
Η Ραδιοϊσοτοπική απεικόνιση αιμάτωσης του μυοκαρδίου προσφέρει σημαντικές πληροφορίες για τη μυοκαρδιακή αιμάτωση σε ηρεμία και κόπωση/φόρτιση, τη μυοκαρδιακή βιωσιμότητα, και τη συνολική και τμηματική συστολική λειτουργία της αριστεράς κοιλίας, που υποδηλώνει ουσιαστικά την παρουσία και την έκταση της υποκείμενης στεφανιαίας νόσου. Επιπλέον αποτελεί ένα πολύτιμο εργαλείο για τη διαστρωμάτωση κινδύνου των σθενών με γνωστή ή πιθανή στεφανιαία νόσο.
Τα ραδιοϊσότοπα που χρησιμοποιούνται για τη διενέργεια SPECT διακρίνονται σε 2 βασικές κατηγορίες, τα παράγωγα του 99m-τεχνητίου (99m-Tc-sestamibi και 99m-Tc-tetrofosmin) και το θάλλιο-201 (Tl-201), η χρήση του τελευταίου όμως έχει περιοριστεί τα τελευταία χρόνια. Οι χρόνοι ημίσειας ζωής των Tc99m και Tl-201 είναι αντιστοίχως 6 και 72 ώρες. Το γεγονός αυτό επιτρέπει την χορήγηση υψηλότερων δόσεων των ραδιοϊσοτόπων Tc99m σε σχέση με το θάλλιο-201 με ταυτόχρονα μικρότερη έκθεση του ασθενούς στη ακτινοβολία αυτού. Επιπλέον, τα ραδιοϊσότοπα του Tc99m αποδίδουν περισσότερη ενέργεια, με μικρότερο ποσοστό σκέδασης και λιγότερη εξασθένιση των φωτονίων σε σχέση με το Τh-201.
Τα μόνα ραδιοϊσότοπα που είναι εγκεκριμένα για τη διενέργεια PET είναι τα 13N-αμμωνία και ρουβίδιο-82. Η χρήση του ραδιοϊσοτόπου 13N-αμμωνία εφαρμόζεται σε κέντρα που διαθέτουν κύκλοτρο, λόγω της βραχείας διάρκειας ημίσειας ζωής του (9.9 λεπτά). Το ραδιοϊσότοπο ρουβίδιο-82 παράγεται από μία γεννήτρια στρόντιου-82 και χρησιμοποιείται ευρέως από κέντρα που δεν διαθέτουν κύκλοτρο, αλλά απαιτεί την ύπαρξη συστήματος ταχείας αποδεσμεύσεως λόγω της εξαιρετικά βραχείας διάρκεια ημίσειας ζωής του (75 δευτερόλεπτα).
Κατά σειρά ποσοστού ακτινοβολίας που δέχεται ο ασθενής που υποβάλλεται στην συγκεκριμένη εξέταση, το θάλλιο αποδεσμεύει την περισσότερη ακτινοβολία (22 milliSieverts), με ελαφρά μικρότερη το τεχνήτιο, και το PET να ακολουθεί. Η εκπομπή ακτινοβολίας αποτελεί δυστυχώς και το μεγαλύτερο μειονέκτημα των συγκεκριμένων μεθόδων εκτίμησης της λειτουργικής ισχαιμίας του μυοκαρδίου. Για το λόγο αυτό και αρχίζει να εγκαταλείπεται σταδιακά η χρήση τους, προς αντικατάστασή τους από υπερηχοκαρδιογραφικές τεχνικές (Stress Echo).
Ενδείξεις για διενέργεια Σπινθηρογραφήματος μυοκαρδίου
- Εκτίμηση των ασθενών με γνωστή ή πιθανή στεφανιαία νόσο
- Εκτίμηση της μυοκαρδιακής βιωσιμότητoς
- Εκτίμηση δύσπνοιας πιθανώς καρδιακής αιτιολογίας
Γενικότερα, οι δύο κυριότεροι λόγοι για τη διενέργεια κάποιας λειτουργικής δοκιμασίας ισχαιμίας με απεικόνιση (ραδιοϊσοτοπική η υπερηχογραφική/stress echo) και όχι απλής δοκιμασίας κοπώσεως σε κυλιόμενο τάπητα με ηλεκτροκαρδιογραφική καταγραφή είναι οι εξής:
- Παρουσία ηλεκτροκαρδιογραφικών παραλλαγών/ανωμαλιών στο ΗΚΓ ηρεμίας, που καθιστούν και το ΗΚΓ κοπώσεως/φορτίσεως μη διαγνωστικό
- Ανικανότητα άσκησης ή ικανής άσκησης του ασθενούς, που καθιστά υποχρεωτική τη φαρμακευτική φόρτιση σε συνδυασμό με την απεικόνιση